Met een buik vol toastjes en oliebollen maken we op 31 december massaal om middernacht een fles Champagne open. We proosten, drinken een paar slokken en laten dan vaak deze bijzondere wijn links liggen om buiten vuurwerk te kijken en de buren Gelukkig Nieuwjaar te wensen. Na een half uurtje nemen we dan weer een slokje van onze Champagne die binnen stond op te warmen. Hmmm… toch niet zo lekker als je dacht. Zonde!
Een échte, mooie Champagne zou ik persoonlijk niet met Oud & Nieuw open maken. Die zou ik bewaren voor een moment waarop je er even goed voor kan gaan zitten en genieten. Bijvoorbeeld bij een uitgebreid diner. Want een Champagne is niet zomaar een fles bubbels. Dat is iets bijzonders. En dat merk je niet alleen aan het prijskaartje.
Champagne is niet zomaar een wijn met bubbels...
De bijzondere naam van Champagne
Hoewel mensen soms de neiging hebben om willekeurige mousserende wijn ‘champagne’ te noemen, is dat niet altijd het geval. Champagne mag pas de naam ‘Champagne’ dragen als het uit de gelijknamige streek in Frankrijk komt. Die streek is één van de meest noordelijke wijngebieden die we kennen en ligt eigenlijk best dichtbij. Sterker nog: als je met de caravan op weg bent naar je vakantiebestemming en je rijdt bij Parijs, dan ben je er al voorbij!
Mousserende wijnen die niet uit deze streek komen, mogen de naam Champagne dus ook niet gebruiken. Franse mousserende wijnen heten dan ‘Crémant’, in Italië hebben ze het dan over ‘Prosecco’ en in Spanje heet het ‘Cava’.
Sidestep: ook in Nederland en Engeland worden goede mousserende wijnen gemaakt!
Maar wat maakt Champagne dan zo speciaal? Want het is toch niet alleen de naam waarvoor je betaalt?
Uniek gebied
Om een goede Champagne te maken, heb je een basiswijn nodig met veel zuren en weinig suiker. En dat krijg je eigenlijk alleen voor elkaar als de druiven relatief weinig zon en weinig warmte krijgen. Daarom is de noordelijk gelegen Champagnestreek zo perfect.
Ook zit in het gebied rondom Epernay en Reims (het Champagne-gebied) veel krijt en kalk in de bodem, wat ook een positieve invloed heeft op de basiswijn.
Champagne mag alleen Champagne heten als het uit de gelijknamige streek komt.
Méthode Traditionelle
Champagne wordt gemaakt volgens de Méthode Traditionelle, een kostbare manier van wijn maken die altijd begint met het maken van de basiswijn. Deze basiswijn is zelf eigenlijk helemaal niet zo lekker, maar wel essentieel om een goede Champagne van te maken.
Deze basiswijn wordt gebotteld en er wordt suiker en gist toegevoegd, zodat er een tweede vergisting ontstaat. Hierdoor komen er hele fijne belletjes in de wijn, maar daarmee komt er ook flinke druk op de fles te staan. Daarom zijn Champagneflessen altijd zwaarder en steviger. Vroeger gebeurde het nog wel eens dat een fles spontaan ontplofte, maar gelukkig hebben ze dit nu een stuk beter onder controle.
Wachten… wachten… wachten…
We zullen minimaal 15 maanden moeten wachten voordat de Champagne helemaal af is. In die maanden rijpen de gistcellen in de fles en dit geeft een bijzondere smaak mee aan de wijn. De flessen worden met de hals naar beneden bewaard en eens in de zoveel tijd een klein beetje gedraaid. Dit maakt dat het bezinksel naar de hals zakt en als de Champagne voldoende gerijpt is, eenvoudig verwijderd kan worden. De fles wordt dan afgevuld met een geheim recept van het Champagne-huis: de Liqueur d’Expedition.
Naast Champagne worden ook Crémant en Cava op deze manier gemaakt. Prosecco wordt meestal gemaakt op de methode Charmat. Het verschil tussen deze manieren van bereiding is dat Champagne, Crémant en Cava mousserende wijnen zijn en Prosecco een wijn met bubbels. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat Prosecco minder lekker is! (Straks staat hier de parkeerplaats vol met boze Italianen ;-))
Droge of zoete Champagne?
Hoe droog een Champagne is wordt vaak aangeduid met de termen (van zoet naar droog) Doux, DemiSec, Brut en Brut Nature. Het meest gangbaar is Brut, met maximaal 15 gram suiker per liter. Ook de term ‘Zero Dosage’ wordt gebruikt. Dat betekent dat er helemaal geen suiker is toegevoegd, zoals bij deze hele fijne Champagne van Michel Gonet.
